Świat mitycznych braci, przeznaczenia, herosów, magii, walk, legend, zazdrości, miłości i buzującej krwi – to właśnie Popiel.

Witold Jabłoński ma w swoim dorobku pokaźny zbiór literatury traktującej o słowiańskich herosach, legendach i mitach w formie fantasy, a jego dwie ostatnie książki o tej tematyce okazały się audiobookowym sukcesem. Dary Bogów postawiły poprzeczkę bardzo wysoko – dwie z głównych ról lektorskich przypadły bowiem wspaniałym aktorom – Wiktorowi Zborowskiemu i Jakubowi Wieczorkowi, ale  wielkim zaskoczeniem okazał się Jacek Król.

[iSAP: Jak dobrze, że mamy ,,Dary Bogów”!]

W tej recenzji postaram się przybliżyć Wam najnowsze dzieło pisarza – Popiela w wersji słuchowiska.

Wspaniali lektorzy

Reżyseria:Grzegorz Drojewski
W rolach głównych:
Narrator – Kazimierz Kaczor
Krak – Piotr Bajtlik
Zbój Madej – Leszek Lichota
Popiel – Przemysław Bluszcz
Wesna – Karolina Gorczyca
Piast – Maciej Musiał
Leszek – Józef Pawłowski
Welinda – Weronika Humaj
Nija – Anna Gajewska
Młody Popiel, Rutger – Krzysztof Szczepaniak

W pozostałych rolach:
Szymon Roszak, Anna Sztejner-Pierczyńska, Maciej Zuchowicz, Izabela Dąbrowska, Milena Suszyńska, Leon Charewicz, Karol Wróblewski, Aleksandra Radwan, Karolina Bacia, Jan Szydłowski, Jakub Szydłowski, Paweł Szczesny, Waldemar Barwiński, Przemysław Glapiński, Michał Piela, Martyna Kowalik, Borys Wiciński, Tomasz Borkowski, Maciej Kowalik, Bartosz Obuchowicz, Barbara Garstka, Kim Grygierzec, Małgorzata Kozłowska, Marianna Obuchowicz, Jakub Jóźwik, Mateusz Weber, Agnieszka Fajlhauer, Jan Staszczyk, Kamil Pruban, Cezary Nowak

Muzyka: Aleksandra Gryka
Miks, opracowanie muzyczne, realizacja atmosfer: Wojciech Chołaściński, Mateusz Klimczewski, Jan Prościński
Nagranie i montaż dialogów: Wojciech Chołaściński
Realizacja: Platige Image
Produkcja: Audioteka

Oprawa techniczna

Zespół audioteka.com w dziele Witolda Jabłońskiego znowu zaskoczył nas lektorami pierwszej klasy. Dość powiedzieć, że Kazimierz Kaczor jest narratorem,  Piotr Bajtlik  o wdzięcznym i ciepłym głosie wciela się w Kraka, Leszek Lichota wspaniale gra Zbója Madeja, a rolę Piasta doskonale odegrał cieszący się rosnącą popularnością Maciej Musiał. A to zaledwie początek doskonałej obsady. Sama realizacja dopięta jest na ostatni guzik, dźwięki otoczenia, wstawki muzyczne zrealizowane są z niesamowitym smakiem i dbałością o detale. Jakość nagrania jest wisienką na torcie całego dzieła. Głosy aktorów pełne są emocji, efekty dobrane sumiennie, dźwięk krystalicznie czysty, a wstawki dźwiękowe dodają pikanterii głosom aktorów. Choć Audioteka przyzwyczaiła mnie do czołówki męskich lektorów, pochwalić muszę panie użyczające głosu w tej realizacji. To jedne z najbogatszych w emocje i temperamentnych głosów, jakie słyszałem w profesjonalnej produkcji. Momentami brakuje kilku głosów obecnych przy poprzedniej produkcji, między innymi Wiktora Zborowskiego, jednak warstwa audio jest naprawdę na najwyższym poziomie.

Historia, jakiej jeszcze nie słyszeliście

Postaram się nie wychodzić w opisie poza pierwszy rozdział, który dostępny jest do przesłuchania za darmo na YouTube, aby nie zdradzać fabuły całego słuchowiska.

Witold Jabłoński z wprawą zebrał wiele legend i postaci mitycznych polskiego folkloru. Znajdziemy tu odniesienia między innymi do historii Lecha i Kraka, księżniczki Wandy, baby Jagi, Piasta Kołodzieja, Baśni nad baśniami Dzieduszyckiego oraz wiele innych odniesień do heroicznych baśni. Sama akcja słuchowiska pełna jest polityki, walk, militariów, słowiańskiej mitologii, a zawarte legendy pełne rzeczywistych lokalizacji, co sprawia, że przenosimy się do zamierzchłych czasów, pełnych magii, walki i bogów.
Historię rozpoczyna przybliżenie słuchaczowi sytuacji rodzinnej Lecha i Kraka – braci, których losy od urodzenia zostały splątane. Bracia wraz z orszakami wojów wspólnie wyruszają na podbój ziem Goplan i Wiślan. Bardzo szybko do głosu dochodzi przeznaczenie związane z bogami,  naznaczone zdradą i klątwą. Po nieudanym obleżęniu, bracia spotykają się na Orlim Gnieździe, gdzie wiedzeni podszeptami Niji, kapłanki Chorsa, rozstają się. Lech płodzi z Niją syna – Popiela, a Krak wyrusza dalej, kuszony wizją podbicia krainy Wiślan.

Pokaz mocy

Najciekawszym motywem, który towarzyszy bohaterom od początku do końca, jest fatalizm ich działań. Jeden z braci rodzi się w środku nocy, drugi w słoneczny letni dzień, co od początku zapowiada konflikt. Autor z wprawą dokonuje stylizacji językowej na ówczesną mowę, co doskonale buduje atmosferę i oddaje realia słowiańskiego świata. Tak więc często dochodzi między bohaterami do swary, a zwycięzców często się sławi.
Witold Jabłoński jest bezkonkurencyjnym autorem. Legend i baśni z elementami słowiańskimi powstaje ostatnimi czasy coraz więcej, jednak trudno o taką kompleksowość, połączenie własnej wizji świata fantastycznego z rzeczywistymi legendami jak u Jabłońskiego, a wspomniany przeze mnie fatalizm jest spoiwem całej historii. Konsekwencje działań są przemyślane i mimo autorskiej, artystycznej wizji świata Piastów naprawdę ciężko wyłapać pojedyńcze odniesienia do innych legend sprytnie wplecionych w opowieść.
Słuchowisko zawiera sceny przemocy i kilka zgrabnie ograniczonych do minimum opisów współżycia, przez co raczej nie traktowałbym go jako pozycji dla najmłodszych.

Z deszczu pod rynnę

Słuchowisko ,,Popiel. Syn popiołów.”, [2]

Motyw fatalizmu przewija się przez całą powieść, bohaterowie predysponowani do zatracenia od początku, już w chwili narodzin pokazany jest kontrast między Krakiem i Lechem. Już w pierwszym rozdziale Lech zostaje zdradzony przez wiedźmę Niję, Krak oddziela się od brata, a wiedźmy i czarownice co czas jakiś wpływają na ich działania. Bohaterowie często zmuszani są do z pozoru niewinnych, lecz brzemiennych w skutkach działań, które zapętlają się powoli, prowadząc ich do zatracenia. Nie znajdziecie tutaj jasnego podziału na dobro i zło. Podstępne wiedźmy mają swoje umotywowane aspiracje, władcy często próżni i zatraceni, sami są ofiarami dawnych czarów lub guseł. Konsekwencje działań i równia pochyła zdarzeń są naprawdę dopracowane, choć pod koniec mogą być męczące, co powoduje też dziwne wrażenie, przez które nie mamy jednego ulubionego bohatera, gdyż nagle polubiona postać okazuje się potworem bez skrupułów.

  KUP AUDIOBOOK

Dawno nie bawiłem się tak dobrze przy słuchowisku, a gęsta atmosfera słowiańskich guseł w tej opowiedzianej na nowo legendzie o Popielu jest prawdziwą ucztą, pełną pysznych kąsków.

Literatura

Autor: Piotr Mściwój Myszyński
Korekta: Adrianna Aminae Janusz
W ramach iSAP – Słowiańska Agencja Prasowa
CC- BY- SA 3.0